Towarzyszące człowiekowi pole elektromagnetyczne
W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie życie bez prądu elektrycznego i zasilanych nim urządzeń gospodarstwa domowego czy przemysłowych. Elektryczność uważa się za jeden z najważniejszych wynalazków ludzkości. Dosłownie nie możemy się bez niej obejść w żadnej sferze życia. Na co dzień korzystamy z urządzeń elektrycznych – gotujemy na kuchence elektrycznej, pracujemy lub oddajemy się rozrywce korzystając z komputera czy telewizora. Otaczają nas linie energetyczne i stacje transformatorowe, ciągle korzystamy z telefonów komórkowych. Również w pracy otaczają nas sieci elektromagnetyczne. Jednakże zarówno w domu jak i w pracy powinniśmy pamiętać, że urządzenia elektryczne generują pola elektromagnetyczne, które mogą mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie. W związku z tym, jeśli chodzi o pole elektromagnetyczne BHP ma bardzo istotne znaczenie w zakładach pracy.
Poziom pola elektromagnetycznego można w sposób bardzo łatwy zmierzyć. Dopuszczalny poziom oddziaływań elektromagnetycznych reguluje się przepisami prawa o dopuszczalnym, możliwym poziomie zanieczyszczenia elektromagnetycznego w miejscu pracy jak i wszędzie, gdzie czasowo lub na stałe przebywają ludzie. W celu określenia poziomu oddziaływania fal elektromagnetycznych na ludzi stosuje się specjalne urządzenia do pomiaru pól elektromagnetycznych.
Procedura pomiaru natężenia pola elektromagnetycznego
Aby zapewnić wysoką jakość życia ludzi oraz warunki spełniające normy bezpieczeństwa i higieny pracy stosuje się pomiary pól elektromagnetycznych.
Wykonanie pomiaru musi być zrealizowane przez akredytowane laboratorium pomiarowe posiadające odpowiedni zakres akredytacji oraz właściwe narzędzia. Oprzyrządowanie ośrodka badawczego powinno być systematycznie sprawdzane przez publiczne organy nadzorujące. W celu zapewnienia dokładności pomiarów i ich zgodności z obowiązującymi normami.
Metoda pomiaru promieniowania elektromagnetycznego
Metody pomiaru określa ustawa. Jeżeli celowe jest określenie intensywności natężenia promieniowania elektromagnetycznego w celu spełnienia wymagań związanych z normami BHP w danym miejscu pracy, wówczas promieniowanie elektromagnetyczne mierzy się bezpośrednio na stanowisku pracy pracownika, który może być narażony na szkodliwe oddziaływania pola elektromagnetycznego.
Jako miernik natężenia promieniowania elektromagnetycznego stosowany jest precyzyjny sprzęt odbiorczy wyposażony w czujniki izotropowe (trójosiowe) o dopuszczalnym błędzie względnym ± 20%. Uzyskane wartości natężenia promieniowania elektromagnetycznego nie powinny przekraczać norm sanitarno-higienicznych określonych przepisami prawa.
Obowiązujące normy prawne
W obowiązującym prawodawstwie maksymalne dopuszczalne poziomy natężenia promieniowania elektromagnetycznego regulują następujące regulacyjne akty prawne:
1. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole elektromagnetyczne
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/35/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na zagrożenia spowodowane czynnikami fizycznymi (polami elektromagnetycznymi)
Emisje elektromagnetyczne w domu i miejscu pracy
Pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy wykonują specjaliści z akredytowanych stacji badawczych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami sanitarnymi i higienicznymi na poziom natężenia pola elektromagnetycznego w pomieszczeniach mieszkalnych i obszarach mieszkalnych nakłada się bardziej rygorystyczne wymagania niż na promieniowanie elektromagnetyczne w warunkach pracy zakładów pracy.
W pomieszczeniach mieszkalnych i miejscach rekreacji człowiek nie jest chroniony środkami ochrony indywidualnej. Mimo tego musi czuć się bezpiecznie i nie być narażony na niepożądane skutki PEM.
Maksymalne dopuszczalne poziomy promieniowania elektromagnetycznego na stanowiskach pracy narażonych na częstotliwości przemysłowe są mniej rygorystyczne. W każdym bowiem przedsiębiorstwie pracownika chroni system ochrony pracy. Uwzględnia on ryzyko zawodowe, zapewnia sprzęt ochronny, kombinezon, przepisy bezpieczeństwa, preferencyjne warunki dla pracowników narażonych na szkodliwe czynniki fizyczne itp. Konieczne są także odpowiednie osłony do maszyn. W dodatku pracodawcy są zobowiązani do stałego monitoringu miejsc pracy pod względem BHP przez laboratorium akredytowane stosujące w swojej pracy niezbędne standardy jakości realizacji badań.
Pole elektromagnetyczne a BHP
Promieniowanie elektromagnetyczne oddziałuje na nas codziennie z różnych źródeł. Jest to niezbity fakt, który możemy potwierdzić codziennie, np., wystawiając się na półgodzinną kąpiel słoneczną. Jednakże, oddziaływanie elektromagnetyczne, na jakie narażony jest człowiek w życiu codziennym, jest niskiej częstotliwości. Nie ma szkodliwego wpływu na nasze życie lub zdrowie. Dotyczy to zwłaszcza używanych w sposób bezpieczny urządzeń gospodarstwa domowego.
W przypadku narażenia na oddziaływanie elektromagnetyczne o wysokiej częstotliwości w miejscu pracy konieczne jest przestrzeganie wymagań bezpieczeństwa. W szczególności konieczne jest zabezpieczenie stanowiska pracy przed szkodliwym promieniowaniem w myśl zasad regulowanych przepisami BHP.
Okresowy pomiar promieniowania elektromagnetycznego w naszych czasach jest po prostu niezbędny. Wykonuje się go w celu bezpiecznego wykonywania obowiązków zawodowych na stanowiskach narażonych eksponowaniem na wysoki poziom promieniowania elektromagnetycznego.
Pomiary elektromagnetyczne częstotliwości z jaką oddziałują na nas fale elektromagnetyczne są także istotne w miejscu naszego zamieszkania. Wykonuje się je aby określić czy w danym miejscu zamieszkania nie przekroczono norm bezpieczeństwa. Stała ekspozycja na promieniowanie elektromagnetyczne może niekorzystnie wpływać na nasze samopoczucie. Dlatego konieczne jest okresowe sprawdzanie poziomu PEM w pracy jak i miejscu zamieszkania. To pozwoli nam kontrolować poziom ekspozycji i zapobiegać ewentualnym negatywnym konsekwencjom.
Instytucje wykonujące pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy
W celu najbardziej obiektywnej oceny parametrów PEM w danym miejscu, procedurę pomiarową przeprowadza się przy pomocy akredytowanych laboratoriów pomiarowych. Jest to najbardziej opłacalny i niezawodny sposób na uzyskanie niezależnej opinii ekspertów dotyczących natężenia PEM danym miejscu pracy. Laboratorium akredytowane to miejsce, w którym pracują specjaliści z dużym doświadczeniem praktycznym i mają do dyspozycji zaawansowany technologicznie sprzęt. Podpisanie umowy i działalność w zgodzie z obowiązującymi normami jest gwarancją bezpieczeństwa i obiektywizmu. Uzyskane wyniki mają moc prawną, a klient otrzymuje je na piśmie. Niezbędny jest tutaj pomiar natężenia pola elektromagnetycznego przy pomocy wyspecjalizowanego sprzętu badawczego, który również spełnia najwyższe standardy jakości i precyzji.